Загавары для дзяцей

Ад зубу

Калі у дзіцяці вывальваецца зуб, бралі гэты зуб і гаварылі:

- Мышка, мышка, вазьмі зуб прасты, а дай залаты.
І кідалі гэты зуб на печку, каб другі вырас.

***
Ад кокліша

Калі дзіця захварэла коклішам, садзілі яго ў воз і вазілі па ўсіх мос­тах, што маглі знайсці, а трэба было правезці проз дзевяць мастоў.

***
Ад бессонніцы
Калі дзеткі ноччу не спяць, то з цэлай булкі трэба ўзяць тры кавалачкі, скатаць іх у шарыкі, дабавіць туды солі і гаварыць:

- Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Мацеры ўкланюся. Дай, Госпадзі, на помач гэтаму дзіцяці. Угаворваю яго крыксы-плаксы, дзённыя-палудзённыя, начныя-палуночныя. Угаварваю, умаўляю, на сіне мора адпраўляю. Там вам гуляць, буянь, тое дзіцяці не пугаць, у гэтага дзіцяці не бываць, у белым целе не стаяць, касці не ламіць, сэрца не ташніць, валасы не чарніць, сініх жылак не марыць.

Тройчы абносіш хлебам вокруг дзіця, гаворыш:

- Куркі чубатыя, хахлатыя, чорненькія, рыжанькія, беленькія, наце вам хлеб-соль, дайце дзіцяці сон, штоб спаў, драмаў і яшчэ хацеў.

***
Калі дзіцёнак плача

Першым разам, божым часам Госпаду Богу памалюся, Мамкі Прачыстай пакланюся. Мамка Божая святая, стань жа ты на помач ра­бу божаму (імя) крыксы гаварыці. Зоры-зарыцы, красныя дзявіцы, вазьміце вы ад етага раба божага (імя) крыксы-плаксы, нашніцы дзённыя, палудзённыя, нашныя, палуношныя, часавыя, мінутныя, урошныя і прьггаворныя, вадзяныя, ветраныя, пужаныя і зліканыя, бацькіны і маткіны, бабіны і дзедавы, цёткіны і дзядзькіны, дзявоцкія і хлапоецкія, жаноцкія, мужчынскія і парабоскія, жалосныя і карысныя, уцешныя і прысмешныя, светавыя і заравыя. Рэчкі пасвянціцца, а рабу божаму (імя) спаць, спаць, спаць. Бог мой, прылюбі ты дух мой.

***
Ад зглазу дзіцяці

Тры шчапоткі солі кіньце ў стакан і прашапчыце:

- Свят Бацюшка, Божая Матушка, мне падсабі, з раба (імя) зглаз снімі. Амінь, амінь, амінь.

***
Ад зглазу дзіцяці

Каб зглаз не пачаў дзейнічаць, калі хто-небудзь пачынае хваліць, трэба прыкусіць кончык языка: пра сябе адправіць порчу яму абратна.

***
Ад скідання дзіцячай хваробы

Зрання - вадзіца, з навараждзённага - ліхавіца. Ад каго ўзялася, таму і аддалася. Хто са злобаю калючаю, таму слязою гаручаю. Чытаюць і пры гэтым умываюць дзіця, но каб вада капала на падлогу ці на зямлю.

***
Ад зглазу дзіцяці

Калі хто-небудзь хваліць дзіця, трэба аблізаць дзіцяці правую ручку тры разы І плюнуць на зямлю

***
Ад бессонніцы у ребенка

Встану я, раб божы (Імя), благаславясь, перакрасцясь, пайду з дзвярэй у дзверы, з варот у вароты, над краснае сонца, пад светлы месяц, пад чорныя тучы. Ёсць у міня, раба божая, у чістам полі акіяне-мора, на акіяне-морэ стаіць залаты остраў, на залатым остраве стаіць прыстол, на залатым прыстолі стаіць Маць Прысвятая Багародзіца, з сіняга мора пену здувае і смахівае - смахні з раба божага (імя) двенаццаць цішын, двенаццаць недужыцев. Ключы, замкі - в воду, агонь в гору. Во імя Отца і Сына і Святога Духа. Амінь.

***
Знос для дзіця

Прочістая Божая Маці около престола стояла, (імя) знос уговорала. Знос, знос, чого на (імя) нападает? Ці не такі свет, ці не такі цвет, ці не така зямля, ці не така вода, ці не одзінаховые людзі на свеці? Такі свет, такі цвет, така зямля, така вода і одинаковые людзі на свеці.

***

Ад заіканія (для дзіцяці)

Чітаць нада на ўбываюшчей луне. Еслі лечіць масцер, надо, штоб отчество его не совпадало с отчеством больного. Еслі са­мого сябе лечіць, то ўсе зеркала ў доме должны быць повёрнуты на восток. Лечіць в среду. Даюць дзіцяці піць цёплое молоко ложкамі. На каждую ложку чітаецца заговор:

- Собака лежала, кошка прібежала і всё слізала. Ты, собака, не скулі, а ты, кошка забері, а ты (імя) чісто говорі. Амінь, амінь, амінь.

***
Ад начніц

Куры рабыя, куры серыя, куры чорныя, вазьміце свае крыксы ад хрышчонага, наражонага, малітвеннага раба божыя, младзенца (імя), аддайце на наш сон.

***
Ад спалоху дзіцяці

Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Божай Маці пакланюся. Прачыстая Божая Маці, прыступі,памажы ляк шаптаці. Не всхожаці не ў дзяньку, не ў маладзіку. Больш табе, ляку, схожаці ніколі. Амінь, Госпадзі.

Чытаць тры разы адразу.

***

Ад ляку

Купаюць дзяцей у колядным попеле. Робяць галачкі з пеплу на гарэлцы і качаюць на жываце. Замаўляюць водуў пчяшцы, на яе дзьмухаюць. Пляшку ставяць уверх дном і змываюцъ дзіця. Качаюць на жывату, галоўцы, грудках сырым яйкам, а затым выліваюць яго ў шклянку. Калі дзіця спужанае, на яйку паднімаюцца нібы туман, стаўбы.

- Першым разом, гасподнім часом. Я - з словамі, а Гасподзь -з помаччу. Прыступі ка мне, царыца нябесная Багародзіца, і памажы мне ляк выгнаць. Добры дзень табе, ляк, ты сцень не хадзі, ты, ляк, ні ўначы, ні ўдзень. Завяжы ты свае вочы, не хадзі ты ні ўдзень, ні ўночы, ляк ты каціны, гусіны, сабачы, авечы, чалавечы, цыганскі. Ад чаго ты, ляк, узняўся? Ці ты з вады, ці ты з зямлі, ці ты з уроку, ці з прыгавору? Выйдзі ты, ляк, з касцей, з масцей, з ярых вачэй, з буйной галавы, з жоўтае крыві, з румянага ліца, з радзімага жывата, і з рук, і з ног, з усіх жылачак раба божага (імя). Тады ж ты, ляк, пужаў і паліў, і смаліў, і спакою не даваў, як мяне не знаў. А як стаў жа ты мяне знаць, перастань жа ты хрысціянскіх дзяцей пужаць і рабу божаму спакою не даваць і прыстрэкі наганяць. Настаў жа ты, Госпадзі, балезнь лёгкую, як мой дух.

***
Ад начніц

Бяруць дзіця, нясуць у хлеў. Пасыпаюць соллю лусту хлеба. Хлеб кідаюць курам і гавораць:

- Курачкі-сястрычкі, наце вам хлеб-соль, а дзіцяці (імя) - сон.

Гэтая замова дапамагла шасцігадовай Калеснікавай Надзі.

Яна зноў стала добра спаць.

***
Ад дзіцячай хваробы

Первым разам, добрым часам Госпаду Богу памалюся, Маце­ры Гасподняй пакланюся і табе, ранняя зорачка-зарыца, начная памачніца, стань нам на помач. У горадзе Іерусаліме стаіць прыстол, за тым прыстолам сідзят тры браты-волаты. Прыходжае к ім патайнік Анцібал: - Чаго, братцы, тут седзіцё? Хадзіце з Лены балезнь выганяць. Балезнь злую, балючую, калючую, трасучую. Вы бярыце яе ды нясіце ж яе на гару Сіянскую. на ваду арданскую, дзе Ісуса Хрыста абмывалі. Етаму младзенцу помаччы давалі. Амінь.

Малого садзяць спіной да сябе і чытаюць замову. Прамаўляецца 3 разы на ўтрашняй ці вячэрняй зарніцы. Хворы не павінен размаўляць, вітацца, пакуль не дойдзе да дому.

Запісанаў в. Малевіцкая Рудня ад Марозавай Надзеі Шкалаеўны, 1931 г.н., студэнткай Куцень Т.

***
От боли в животе у ребенка
У кошки - боли, у собачки - боли, у (имя) - заживи.

Ребенок лежит горизонтально. Правой рукой водят по животу вокруг пупка по часовой стрелке и говорят заговор 5-6 раз, не спеша.

Запісанаў г. Мазыр ад Лук'янавай Надзеі Сяргееўны, 1949г.н. (запісала па памяці ад Гяазко Аўдоцці (1903-1990), якая проживала ў в. Кочышчы Ельскага р-на), студэнтам Лукьяновым С. (2003 г.)

***
От сглаза
Какая мать родила, такая и отходила.

Читается три раза. При этом, если ребенок грудной, то прыскается молоко на личико ребенка и вытирается изнанкой ха­лата или рубашки матери. Или брызгается водой лицо ребенка. Можно также читать самому себе. Заговор ребенку может читать только мать.

***
При недомогании у детей
Как с гуся вода, так с (имя) худоба.

Берут кувшин, искупавши ребенка, ставят его на ножки и, ополаскивая, пока льется вода из ковшика, говорят эти слова. Го­ворится три раза, три раза поливается.

***
Ад зглазу
Калi ў рабёнка разгарэўся твар, і ён плача без прычыны, тады маці западозрывае, ито гэта "сглаз", умывае яго вадой і выцірае сваей сорочкою, затым ліжа языком яго тварык накрыж і тры разы паўтарае:

- Яка маць нарадзіла, така і атхадзіла.

***
Удар
Еслі он (дзіця - СВ.) балавася, ударыл ручку ці ножку - удар, есць малітва тожэ:

- Звіхава маці па полі ходзіць, усіх у звіх уводзіць, усім, каму звіх... устаці, рабу божаму (імя) помач найці. Маці, мая маці, я не буду вставаці, я буду і так помач даваці... божая помач. Амінь.

Запісанаў в. Шчэрбаўка ад Сталяровай Марыі Ціханаўны, 1939 г.н., студэнткамі Королевой В., Старовойтовой

***
Калі рэбёнак спужаецца

Еслі маленькі рэбёнак спужаецца чэво-та, есць такая малітва:

- Первым разам, божым часам Госпаду Богу памалюся, святой Прачыстай Мацеры пакланюся. Памажыце рабу божаму (там імя) курыны, гусіны, мышыны, свініны, авечы, чалавечы... Тую сарочку сніму, пад камень надлажу... к жывату не хадзіць, сэрца не ташніць. Богу гавару, угаварваю, не сваімі дзеламі, а божымі малітвамі.

Гаварыць так тры разы. Рубашачку сняць, в каторой он спужался, павесіць яе на двep нанач і ўсе прайдзет. Вадзічку нагаварыць, папаіць вадзічкай, суставы папраціраць той вадзічкай.

***
Дзецкія начніцы

Первым разам, божым часам Госпаду Богу памалюсь, святой Мацеры Прачыстай пакланюсь. Нікола Чудатворац, вялікі ўгоднік, памагаеш ты всему міру, памажы і мне, раба божы (імя) начніцы выгаварыць, начніцы палуночныя, начныя, днеўныя, утраннія. Ідзіце вы, начніцы, на ніцыя лозы, на крутыя горы. Там вам стаяць і буяць, а дзіцяці сон пасылаць. Куры спалі, сон пасылалі (тры разы). Куры-сястрыцы, вазьміце начніцы. Я - са словам. Бог - з по­машчу. Як дух мой лёгак, штоб так рабе божай (імя) легка стала.

***
Крыксы
Калі дзеці малыя плачуць.

Добры вечар, дуб Лебядзін. У мяне дочка, у цябе - сын. Твайму сыну крыксы-варыксы, а маёй дочцы - спаць ды гуляць.

***
Дзецкая

На сінім моры, на акіяні, там сядзела старая бабка, Божая Мамка. Яна сядзела, з мора ў мора ваду пералівала, хіруімскія песенкі спявала. Прашу я цябе, старая бабка, Божая Мамка, годзе табе з мора ў мора ваду пераліваць, хіруімскія песенкі спяваць, а хадзі к (імя) хіруімскій агонь тушыць і днеўной, і палудзённый, і начной, і палуночный, і вячэрній, І ранній. I я - з духам, а Гасподзь - з помашчу.

***
Дзіцячае

Госпаду Богу памалюся, святой Прачыстай пакланюся, усім Божым угоднікам, прыпадобнікам. Божыя ўгоднікі, прыступіцесь, памажыце Божую Маць на помашч пазваць. Божая Маць, я, раба божая, прыступала, пераход угаварала, на сіняе мора адсылала. На сінім моры стаіць дуб, пад дубам сядзяць дзевіцы-красавіцы. Яны ўсе - тры сястрыцы. Яны не ткуць, не прадуць, не вышываюць, толькі раба божага (імя) пераход угавараюць, падушкі падбіваюць, спаць укладаюць. Спі, пераход, не прачынайся, не ачынайся ні старыком, ні маладзіком, ні ўсякім урэмям. Бог-з помашчу.

***
Лячыць дзецей, крыксы

Добры дзень, куры, забярыце крыксы ад раждзёнай і крашчонай (імя). Вам крычаць і варкачаць, а (імя) спаць і прыбываць.